TƯƠNG LAI SẦU RIÊNG VIỆT NAM SẼ RA SAO?
Sau khi gây sốt tại Tây nguyên và các tỉnh ĐBSCL, diện tích trồng sầu riêng đã lan tới những nơi khí hậu thổ nhưỡng không phù hợp. Tại tỉnh Bình Thuận, mặc dù trước đây nổi tiếng với điều, thanh long nhưng những năm gần đây, cây sầu riêng bắt đầu gia tăng hiện diện. Tại Đức Linh, cây sầu riêng phát triển ở Đa Kai, Mê Pu hơn 1.200 ha; tại Hàm Thuận Bắc, xã Đa Mi có khoảng 1.000 ha cây sầu riêng. So với sầu riêng ở Đa Kai, Mê Pu và Đa Mi, cây sầu riêng hình thành ở Tà Pứa (xã Đức Phú), thôn Đa Mi (xã La Ngâu) thuộc Tánh Linh muộn hơn, với diện tích hơn 200 ha. Đó là diện tích bề nổi, chứ diện tích thực tế còn cao hơn nhiều. Nhìn chung, cây sầu riêng phù hợp với thổ nhưỡng những vùng được đề cập ở trên cho ra sản phẩm đạt chất lượng lẫn mẫu mã.
Chính vì cây sầu riêng mang lại thu nhập đáng kể cho người trồng, không ít người đã phá bỏ cà phê, tiêu, xoài Đài Loan để trồng cây sầu riêng. Trao đổi về thị trường sầu riêng ở Trung Quốc, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả VN, nhận định: Sầu riêng Việt đang có nhiều lợi thế cạnh tranh so với sầu riêng Thái và Philippines. Sản lượng sầu riêng của VN hiện tăng lên trên dưới 1 triệu tấn, cho thu hoạch gần như quanh năm, trong khi Thái Lan và Philippines chỉ thu theo mùa. Quãng đường vận chuyển từ nước ta sang Trung Quốc ngắn hơn cũng là một lợi thế giúp sầu riêng VN tươi ngon, chi phí vận chuyển tính vào giá thành rẻ hơn hàng các đối thủ.
Ông Đặng Phúc Nguyên cho rằng: "Nhiều tín hiệu vui thăng hoa đã khiến người dân ồ ạt chuyển đổi, tuy nhiên về lâu dài vẫn là chất lượng sản phẩm. Ngành sầu riêng Thái Lan phát triển trước VN hàng chục năm nay. Họ rất mạnh về công nghệ bảo quản, chất lượng sản phẩm, nhiều giống tốt và mới đây tiếp tục nâng tiêu chuẩn chất lượng của sầu riêng xuất khẩu".
Cụ thể, sầu riêng Thái Lan xuất khẩu vào Trung Quốc phải có chất khô tối thiểu đạt 35%, cao hơn so với trước đây là 32%. Theo đó, quả sầu riêng ít nước hơn, múi chắc và ngon hơn. Động thái này của Thái Lan được cho là yếu tố để cạnh tranh trực tiếp với sầu riêng VN tại thị trường Trung Quốc. Ngoài ra, Thái Lan cũng áp dụng quy định xử phạt cả người cắt sầu riêng xuất khẩu nếu như cố tình cắt lẫn cả trái còn non, chưa đủ độ già, bởi sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng, thương hiệu quốc gia của loại trái cây này.
Theo thống kê, đến nay VN có 293 vùng trồng và 115 cơ sở đóng gói sầu riêng được phía Trung Quốc cấp mã số xuất khẩu sang thị trường này. Hiện Cục Bảo vệ thực vật đang làm việc với phía Trung Quốc để thống nhất lịch kiểm tra tiếp theo cho khoảng 400 vùng trồng và 60 cơ sở đóng gói sầu riêng. Việc có thêm nhiều mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng được Trung Quốc phê duyệt là tín hiệu vui đối với các nhà vườn, doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng khi nhu cầu tiêu thụ từ thị trường này rất lớn.
Theo tính toán của nhiều chủ vườn, giá sầu riêng hiện nay dù giảm nhưng vẫn còn khá cao. Đang vào mùa thu hoạch, giá rớt còn 40.000 - 50.000 đồng/kg nhưng như vậy cũng đã có lợi nhuận nên thậm chí giá có rớt xuống 20.000 đồng/kg thì vẫn chấp nhận được. Tuy nhiên, đó là cái nhìn ngắn hạn. Đơn cử như trái thanh long, trước đây cũng từng xuất khẩu tỉ USD, làm giàu cho rất nhiều nhà vườn, nhưng có thời điểm ế ẩm không tiêu thụ được chỉ còn 1.000 - 2.000 đồng/kg, thậm chí cho không nhưng không ai lấy.
Ông Ngô Nhựt Tân, Tổng giám đốc Công ty CP Nông sản xuất khẩu Việt Trung, dự tính công ty sẽ xuất khẩu 20.000 - 30.000 tấn sầu riêng sang Trung Quốc trong năm 2023. Tuy nhiên, bà cũng lo lắng về vấn đề chất lượng sầu riêng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc hiện nay. Bởi vừa qua giá sầu riêng tăng cao kỷ lục, hàng khan hiếm, một số nhà vườn đang chạy theo lợi nhuận, ép vựa mua cả hàng xấu, cắt hàng non (có lợi về cân nặng) chứ không có sự chọn lọc. Trong khi thương lái thiếu hàng chấp nhận gom mua tất cả các loại mà không phân biệt chất lượng.
Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), cho biết: "Cây sầu riêng chỉ tập trung phổ biến ở vùng ĐBSCL gồm: Tiền Giang, Vĩnh Long, Bến Tre, vùng Đông Nam bộ như Đồng Nai, Bình Phước, Tây nguyên gồm Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đắk Nông nhưng người dân đổ xô đi trồng, thậm chí trồng cả ở đất trũng, đất bạc màu, trồng xen canh với cây tiêu. Diện tích và sản lượng vượt quá khuyến cáo. Theo dự báo trong năm 2023, sản lượng sầu riêng VN đạt khoảng 1 triệu tấn. Trong khi đó, đến nay Trung Quốc mới cấp được 300 mã vùng trồng, cơ sở đóng gói và có khoảng 40 mã đang trong quá trình kiểm tra trực tuyến. Như vậy, sản lượng xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc mới chỉ chiếm khoảng từ 15 - 20% sản lượng sầu riêng ở VN và tiêu dùng nội địa vẫn là chủ yếu".
Ông Cường nhấn mạnh: "Các doanh nghiệp xuất khẩu cần liên kết với người dân, doanh nghiệp trồng sầu riêng để quản lý chất lượng, thương mại, sản lượng và an toàn sản xuất theo tiêu chuẩn phía đối tác đề ra. Chúng tôi khuyến cáo thay vì tăng diện tích, sản lượng, các địa phương, doanh nghiệp, người dân cần xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị gia tăng và chuẩn hóa quy trình sản xuất từ canh tác, thu hoạch, chế biến, đóng gói, vận chuyển và phân phối… để đảm bảo hiệu quả cao và giữ được giá. Nếu chúng ta vẫn cứ phát triển nóng như thời gian vừa rồi, giá sầu riêng còn hạ xuống nữa. Đừng để hình ảnh sầu riêng hay các loại trái cây nông sản của chúng ta bị ảnh hưởng bởi sự phát triển nóng, sản xuất không theo quy chuẩn, tiêu chuẩn, không đảm bảo an toàn từ phía những nhà nhập khẩu".
QUY TRÌNH BÓN PHÂN TXUCO CHO CÂY SẦU RIÊNG
BỘ SẢN PHẨM CỦA NHÀ MÁY SẢN XUẤT PHÂN BÓN TRƯỜNG XUÂN
- Bón sau lót : Liều lượng bón 40 kg hữu cơ TXUCO FUTURE + 10 kg NPK OA 20-5-6 cho 1.000m2 giúp đất tơi xốp, phục hồi và tăng độ phì nhiêu cho đất.
- Giai đoạn kiến thiết cơ bản (cây từ 1-4 năm tuổi): Liều lượng mõi lần bón 40kg hữu cơ TXUCO PROMAX + 10 kg NPK OA 17-17-7+7S+TE cho 1.000m2. Sau 5-7 ngày pha 1 lít phân hữu cơ TXUCO GROW với 500 lít nước, tưới đều cho 1.000m2 giúp tăng tốc độ sinh trưởng .
- Trước khi xử lý ra hoa: Bón 100 kg TXUCO P-K + 20 kg phân hỗn hợp NPK OA 17-17-7+7S+TE sử dụng cho 1.000m2 giúp cây phát triển, xanh lá, kích thích tạo mầm hoa.
- Giai đoạn nuôi trái (trái 3-4 cm): Bón 40 kg hữu cơ TXUCO 3-2-2+ 20 kg NPK OA 16-8-16+8S+TE cho 1.000m2. Sau 5-7 ngày pha 1 lít phân hữu cơ TXUCO GROW với 500 lít nước, tưới đều cho 1.000m2 giúp tăng tốc độ sinh trưởng, trái lớn.
- Giai đoạn nuôi trái (60 ngày sau khi đậu trái): Bón 40 kg hữu cơ TXUCO 3-2-2+ 20 kg NPK OA 16-8-16+8S+TE cho 1.000m2. Sau 5-7 ngày pha 1 lít phân hữu cơ TXUCO GROW với 500 lít nước, tưới đều cho 1.000m2 giúp tăng tốc độ sinh trưởng, trái lớn.
- Trước thu hoạch 1 tháng : Bón 30 kg NPK OA 10-10-30+TE cho 1.000m2 giúp trái to lớn, tăng phẩm chất trái.
- Sau thu hoạch: bón 40 kg hữu cơ TXUCO FUTURE + 20 kg NPK OA 20-5-6 cho 1.000m2 giúp đất tơi xốp, phục hồi và tăng độ phì nhiêu cho đất.